Wanneer je aan een winterse bestemming denkt om in kerstsferen te komen, denk je wellicht niet meteen aan Rome. Als tiener droomde ik, natuurlijk hevig beïnvloedt door de film “The Holiday” altijd van kerst in Londen of een andere Engelse stad. Een goede vriendin van mij bewoog zo’n tien jaar geleden zelfs hemel en aarde om niet in het tweede semester, zoals haar studie voorschreef, maar in het eerste semester haar uitwisseling te doen in Engeland. Puur en alleen omdat ze de kerst daar wilde meemaken. Andere bekende kerstbestemmingen zijn natuurlijk de Duitse kerstmarkten of het romantische, winterse Wenen. En denk je al aan Italië voor kerst, denk je wellicht eerder aan een stad als Turijn dan Rome.
Het was de grootste verrassing ooit toen het zes jaar geleden december werd, en ik – een tikkeltje overvallen door het feit hoe koud het ook hier is in december – zag hoe groots en uitbundig de Italianen uitpakten in deze laatste maand van het jaar
Toen ik in de zomer van 2015 voor de eerste keer naar Rome verhuisde voor mijn eigen uitwisseling, werd ik vooral enthousiast van het vooruitzicht van overdadige zonneschijn en halverwege oktober nog naar het strand kunnen. Over kerstmis had ik helemaal niet nagedacht. Alhoewel, ergens had ik zelfs nog de gedachte dat het wellicht behoorlijk religieus, en daarom stiekem een beetje sober, gevierd werd in dit land waar het overgrote deel van de bevolking katholiek is. Het was daarom de grootste verrassing ooit toen het zes jaar geleden december werd, en ik – een tikkeltje overvallen door het feit hoe koud het ook hier is in december – zag hoe groots en uitbundig de Italianen uitpakten in deze laatste maand van het jaar. En natuurlijk had ik beter moeten weten, want “sober” en “Italianen” zijn twee woorden die totaal niet samengaan.
Wat maakt kerst in Rome nou zo speciaal?
Na dat ene uitwisselingsjaar in Italië, verhuisde ik twee jaar geleden weer terug naar Rome. Dit is dus al de vierde december die ik hier meemaak, en elk jaar word ik er weer door verrast. Als een cadeautje waarvan je weet dat het komt, maar ieder jaar nog mooier lijkt. Maar wat maakt kerst in Rome nou zo speciaal?
Je zou het waarschijnlijk niet verwachten van zo’n traditioneel instituut als het Vaticaan, maar de klassieke, alom bekende kerststal scene neemt ieder jaar een heel andere vorm aan
Natuurlijk is het de komst van Spelacchio, dé grote kerstboom van Rome, op Piazza Venezia, waar de Romeinen elk jaar reikhalzend naar uitkijken en die op heel veel aandacht kan rekenen. Deze kerstboom is dan ook niet zomaar een boom. Het is er eentje met een bijzonder verhaal, waarover ik twee jaar geleden een blog schreef. Er is echter nog een grote kerstboom die voor veel vervoering zorgt in de stad: de metershoge boom op het Sint-Pietersplein. Echter, nog specialer dan de boom is de kerststal. Je zou het waarschijnlijk niet verwachten van zo’n traditioneel instituut als het Vaticaan, maar de klassieke, alom bekende kerststal scene neemt ieder jaar een heel andere vorm aan. Zo leidde de “Back to the Future” kerststal van vorig jaar met abstracte, futuristische beelden tot een storm aan kritiek, en ik kon mijn ogen ook maar amper geloven om één van de Drie Koningen als astronaut uitgebeeld te zien en een ander als een soort van futuristische gladiator. Dit jaar is de kerststal geheel in Peruviaanse sferen, en hebben de os en ezel hun plek moeten afstaan aan een paar ongelofelijk schattige alpaca’s. Maria, Jozef en de herders zijn alle gekleed in de traditionele, met felgekleurde garen gewoven kledij.
Waar je ook kijkt knipperen de rode, blauwe, gele, en groene lichtjes vrolijk door elkaar. Vanaf half november staan de pandoro’s en panettone’s er opgestapeld tot het plafond
En ben je dan in december in Rome, moet je bij het invallen van de duisternis ook zeker een rondje maken door de winkelstraten rondom Piazza di Spagna. Je kijkt je ogen uit. Alle luxe winkels die hier gevestigd zijn, pakken elk jaar uit met de meest prachtige, smaakvolle etalages. Het zijn kunstwerken op zich. Maar het zijn niet enkel de luxueuze merken die de kerstperiode aangrijpen om uit te pakken. Wellicht nog leuker vind ik het hoe geen enkele, maar dan ook echt geen enkele, koffiebar achterblijft met de lichtjesparade. En in deze kleine, particuliere barretjes geldt vaak, hoe drukker, hoe beter. Waar je ook kijkt knipperen de rode, blauwe, gele, en groene lichtjes vrolijk door elkaar. Vanaf half november staan de pandoro’s en panettone’s er opgestapeld tot het plafond. Dit zijn de twee traditionele, Italiaanse kerstcakes, en er bestaat simpelweg geen Italiaanse kerst zonder. De verpakkingen zijn hierbij nog belangrijker dan de inhoud, en het is ieder jaar een sport om weer de mooiste te vinden, iets waar ik met gemak een halve middag aan kan spenderen. Ze één voor één op te tillen en te bewonderen.
Ik geloof namelijk dat er maar weinig dingen gezelliger zijn dan zo rond vijf uur, als de duisternis ook boven Rome gevallen is, een prachtige, warme en knusse enoteca in te duiken en een rood wijntje te bestellen terwijl de alom bekende kerstliederen de ruimte vullen
De kerstperiode in Italië betekent ook het drinken van een cioccolata calda, een “warme chocola”. Anders dan in Nederland is dit letterlijk warme, gesmolten chocolade, en geen chocolademelk. Je kunt je wellicht voorstellen hoe machtig dit is en dat menig Italiaans kind hier spontaan misselijk van wordt, maar dat is iets wat men in december maar op de koop toe neemt. Voor de ouders is het namelijk ook feest. Ik geloof namelijk dat er maar weinig dingen gezelliger zijn dan zo rond vijf uur, als de duisternis ook boven Rome gevallen is, een prachtige, warme en knusse enoteca – een wijnbar waarvan er zo velen zijn hier – in te duiken en een rood wijntje te bestellen terwijl de alom bekende kerstliederen de ruimte vullen.
Ik zal aankomende week, net zoals elk jaar, weer een stukje van die Italiaanse kerstmagie meenemen in mijn koffer
Inmiddels is het nog maar elf dagen tot kerstavond, en vlieg ik alweer bijna terug naar Nederland. Nog maar een paar dagen om me volledig onder te dompelen in de Italiaanse kerstmagie. Het leukste aan de kerstperiode vind ik het moment van thuiskomen en weer met de familie en al mijn vrienden en vriendinnen te zijn. Het minst leuke aan de kerstperiode vind ik om Rome en haar magische sfeer achter te laten. Tegenstrijdig, nietwaar? Maar daarom zal ik aankomende week, net zoals elk jaar, weer een stukje van die Italiaanse kerstmagie meenemen in mijn koffer. In de vorm van een echte panettone uiteraard.
Leuk!