Het afgelopen weekend was een aaneenschakeling van hoogtepunten. Vier van mijn beste vrienden, Troy, Rob, Sanja en Romée kwamen me opzoeken in Rome. Het plan was al meer dan een jaar geleden opgevat, en nu kwam het er dan eindelijk van. Vrijdagmiddag tegen de klok van drie kwamen ze aan, en zondag even voor enen ging de taxi alweer terug naar het vliegveld. Amper 48 uur in Rome dus. Twee van hen waren al eens eerder in Rome geweest – mijn eerste keer in Rome was zelfs samen met Troy tijdens de Rome-reis op de middelbare school – en de andere twee niet. Aan mij dus de taak om hen in amper twee dagen zoveel mogelijk te laten zien, en tegelijkertijd alle tijd van de wereld over te houden voor wat net zo belangrijk is: onbegrensd genieten van de wijn, het eten, en urenlang tafelen zonder enige tijdsdruk. Tel daarbij op dat ik alleen het beste van het beste voor hen wilde, en ik stond best voor een uitdaging.
Terugblikkend op een fantastisch en compleet weekend kan ik nu wel zeggen dat het meer dan gelukt is. En omdat ik heel regelmatig de vraag krijg van mensen voor tips in Rome – wat te zien, waar te eten, en wat te doen – heb ik besloten ons precieze programma van deze twee dagen te delen en zo de meest gestelde vraag “waar ik mijn vrienden zelf mee naartoe zou nemen” te beantwoorden. En daarmee wordt deze blog misschien wel de meest nuttige tot nu toe. Schrijf je mee?
Op mijn advies hadden ze een accommodatie geboekt op Piazza di San Cosimato in de wijk Trastevere, een gezellige, oude wijk en mijns inziens een perfecte uitvalbasis.
Vrijdagmiddag rond de klok van vijf troffen we elkaar dan ook in Trastevere. De hele dag reizen had hen hongerig gemaakt, en ze hadden specifiek zin in Italiaanse hammetjes. Zo kwamen we bij Mimi & Coco terecht, een prachtig barretje met prominente kroonluchter, een vloer van zwart-witte tegeltjes en een elegante mahoniehouten bar. Dé perfecte plek voor een aperitivo om het weekend in te luiden met goede wijn en overdadige houten planken vol kaasjes, hammetjes, bruschette, olijven, walnoten en nog veel meer. We hadden zoveel bij te kletsen dat we pas drie flessen wijn en 2,5 uur later weer opstonden. Met de novemberregen die buiten viel kon ik me geen knussere vrijdagmiddag bedenken.
Coco & Mimi Trastevere, Via della Scala 1, 00153 Roma
Rond acht uur wandelden we via de Ponte Sisto, één van de oude bruggen over de rivier de Tiber, het centrum in, via Piazza Campo de’ Fiori naar piazza Navona. Twee van de meest prachtige pleinen in Rome die in het donker zeker net zo mooi zijn. Om half negen had ik een tafel gereserveerd bij Bar del Fico, vlakbij Piazza Navona. Een echte vrijdagavondplek: in het ene gedeelte staat de muziek hard en wordt er volop geborreld met een uitgebreide cocktailkaart. Het publiek bestaat voornamelijk uit jonge Italianen. Wij namen echter plaats in het restaurantgedeelte: een prachtige glazen serre met een trendy maar tegelijkertijd bohemien uitstraling. De roze en blauwe velvetstoelen zaten heerlijk, en de pasta’s, pizza’s, toetjes en limoncello waren verrukkelijk. De regen die zachtjes op het glazen dak boven ons tikte, maakte het helemaal compleet.
Ristorante Bar del Fico, Via della Pace 34, 00186 Roma
Voor een laatste rondje gingen we naar Abbey Theatre, slechts honderd meter verderop. In deze klassieke Irish pub heerst altijd een vrolijke sfeer, en is ABBA-muziek een garantie, net als een altijd gezellig (en niet onregelmatig) tikkeltje aangeschoten publiek. Kom je hier in november en december, geniet je ook van alle kerstversieringen waar overduidelijk niet op bezuinigd wordt. Naast ons ronde, houten tafeltje stond de kerstboom met knipperende lichtjes en kitscherige ballen.
Abbey Theatre Irish Pub, Via del Governo Vecchio 51-53, 00186 Roma
De volgende ochtend begon met een wandelingetje door Trastevere. We hadden honger, en vooral de heren in ons gezelschap hadden iets stevigers nodig dan het typisch Italiaanse ontbijt van slechts een croissantje en cappuccino. Ik nam ze daarom mee naar Meccanismo, een zaak op Piazza Trilussa. Hier hebben ze een heel scala aan keuze: de typisch Italiaanse zoetigheden maar ook scrambled eggs, American pancakes, omeletten, bagels en hamburgers. En niet onbelangrijk: goede koffie.
Bar Meccanismo, Piazza Trilussa 34, 00153 Roma
Met een goede bodem was het eindelijk tijd om aan de sightseeing te beginnen. Vanuit Trastevere wandelden we door het centrum richting de Engelenburcht. Deze staken we over, en zo kwamen we bij Castel Sant’Angelo uit, één van mijn favoriete monumenten dat overigens ook een prachtig panorama biedt over de stad. Na hier even rondgekeken te hebben, wandelden we Vaticaanstad binnen, terwijl de Sint-Pieter als een statige koningin voor ons uitrees. Het begon heel licht te regenen terwijl de zon volop scheen, wat voor een spectaculair licht op de basiliek zorgde. Sanja kocht twee rozenkransen en Troy en Rob vroegen zich hardop af wat een geestelijke nou eigenlijk doet de hele dag terwijl we over het perfect symmetrische Vaticaanplein wandelden.
Inmiddels hadden we wel weer zin in koffie, en zo wandelden we via de prachtige Via dei Coronari (een tip voor de liefhebber van unieke boetieks) richting piazza Navona, deze keer in het daglicht. Tot voor kort zou ik het niet in mijn hoofd halen op piazza Navona zelf op het terras te gaan zitten, maar twee Italiaanse vriendinnen – en echte insiders als het op leuke plekjes aankomt – lieten me vorige week kennismaken met Camillo dal 1890, de enige zaak op Piazza Navona zonder rood-wit geblokte tafelkleedjes, maar met prima eten en drinken tegen normale prijzen en bomvol met jonge Italianen.
Camillo dal 1890, Piazza Navona, 79-81, 00186 Roma
Na dit korte intermezzo in de zon, werd het tijd voor mijn favoriete plek in Rome: het Pantheon op Piazza della Rotonda. En nu een echt influencer-geheimpje: er is een strategische fotospot achter de fontein waar je dusdanig je foto kan schieten dat de honderden en honderden mensen op het plein er niet lijken te zijn (voor het bewijs: zie de foto boven deze blog).
Van al het moois kregen we honger en dus werd het tijd voor de lunch. Nu zit het centrum van Rome vól met goede restaurantjes waar de locals eten, maar zoals altijd geldt: je moet ze wel net weten te vinden. Op een klein pleintje dat ik oprecht deze zomer pas ontdekte, ligt zo’n osteria. Het is zo’n tentje dat je zelfs liever voor jezelf houdt, maar tegelijkertijd iedereen gunt: Osteria delle Copelle, waar de houten vloer onder je voeten kraakt en de muren decennia en decennia aan verhalen hebben gehoord. Aan de ene lange tafel naast ons zat een grote familie met de grootvader als pater familias natuurlijk op het hoofd. Aan de andere lange tafel zat een grote vriendengroep Italiaanse dertigers. Wij kregen een ronde, houten tafeltje in het midden waar we maar net met z’n vijven aanpasten. Ik geloof dat we allemaal wel minstens tien keer hardop gezegd hebben hoe ongelofelijk knus het was. We aten hier de Romeinse pasta cacio e pepe en dronken er een fles heerlijke rode wijn bij. De cheesecake met bosvruchten die we als toetje deelden was simpelweg goddelijk. We namen alle tijd, en gingen rond half vijf als de laatste gasten weer weg.
Osteria delle Copelle, Piazza delle Coppelle, 54-56, 00186 Roma
Het begon inmiddels al te schemeren en we bewogen ons voort richting de oostkant van het centrum. We staken de grote winkelstraat Via del Corso over – een bezienswaardigheid op zich – en slenterden door straatjes waar de winkels steeds chiquer werden. Zo kwamen we uit op het schitterende Piazza di Spagna. We bleven even staan om van de prachtige klanken van een violist te genieten, en wandelden toen richting de Trevifontein, een niet te missen highlight natuurlijk. Na het schieten van de klassieke foto’s, waarbij de fontein in de schemering van de vroege avond nog mooier uitkomt, was er nog één ding op het lijstje dat we vandaag wilden doen: een kerk binnengaan en een kaarsje aansteken. Ik ga zelf standaard even binnen bij de San Marcello del Corso kerk op de drukke winkelstraat waar ze elk jaar ook een prachtig kerstdorp opbouwen. Hier staken we een kaarsje aan. Eenmaal weer buiten met het gezicht naar het zuiden doemde het gigantische Altare della Patria op Piazza Venezia voor ons op. Ook dit monument is in het donker wellicht nog spectaculairder dan bij daglicht en kon op de nodige bewondering van mijn vrienden rekenen. Met onze tienduizend stappen inmiddels ruimschoots op de teller, besloten we vanuit piazza Venezia de tram te nemen terug naar Trastevere.
Chiesa San Marcello del Corso, Piazza di San Marcello, 5, 00187 Roma
Vanavond stond er iets fantastisch op het programma, maar aangezien het nog geen zes uur was en we pas om half 9 hadden afgesproken, hadden we tijd zat. Sanja, Romée en ik benutten die twee uurtjes dan ook om even te douchen, te chillen en ons op te tutten voor de avond, terwijl de heren voor hun ‘mannenmomentje’ op mijn aanraden naar Bar San Calisto op Piazza San Calisto gingen. Zonder twijfel is dit de meest Romeinse, en tegelijkertijd meest gefotografeerde, bar in de hele stad, waar al vijftig jaar niks aan het interieur veranderd is, een halve liter bier twee-euro-vijftig kost, het altijd volle bak is en er standaard muzikanten op het pleintje voor de bar spelen met mensen die dansen en drinken. We voegden ons rond half acht weer bij hen, maakten nog even een polaroidfoto, en hadden toen nog een uurtje te overbruggen. Voor een vlugge apertivo doken we daarom nog even een willekeurige zaak in op Piazza di San Cosimato.
Bar San Calisto, Piazza di San Calisto 3, 00153 Roma
Uiteindelijk kwamen we pas om 9 uur aan bij Cambio, de plek waar het allemaal zou gaan gebeuren vanavond. Franco, de eigenaar van dit restaurant, en ik kennen elkaar al bijna zes jaar en ik had hem doen beloven dat hij zou uitpakken met een uitgebreide wijnproeverij en bijbehorende gerechten. Hij is bekroond geworden tot beste olijfolie-sommelier van Italië, en geniet ook als wijnsommelier behoorlijk aanzien. Hij had geen woord te veel gezegd. Ik kan me de namen van de wijnen niet meer herinneren, maar de smaak des te meer. Simpelweg subliem, net als het eten. Allereerst proefden we een olijfolie met huisgemaakt brood, dat werd gevolgd door een steak tartaar. Vervolgens tempura rijst met zalmtartaar – een soort sushi met een Italiaanse twist – daarna de meest romige risotto die ik ooit heb gehad (het geheim zit ‘m in de bouillon die dagen trekt), gevolgd door een klassieke pasta amatriciana (voor de oplettende lezer: we kregen dus twee primi en konden toen al haast niet meer, terwijl de secondo, het hoofdgerecht, nog moest komen). Dat hoofdgerecht was malse varkenswang met zoete rode kool. Een perfecte tiramisu vormde de afsluiter van deze fantastische maaltijd. Ik heb zelden zó lekker gegeten. Er kwam nog grappa, koffie en een unieke cocktail met vermouth op tafel, en Franco, ook nog gezegend met een prachtige tenorstem, zong een Siciliaanse klassieker. Zo werd het alsmaar later en werden wij alsmaar roziger. Ondanks dat we die middag het idee hadden opgevat naar een speak-easy te gaan, was Cambio het eindstation van deze avond. Maar wát voor een. Gelukkig was het maar een paar honderd meter naar huis.
Cambio Trastevere, Via di San Francesco a Ripa 141, 00153 Roma
De volgende ochtend hadden we, niet geheel onverwacht, nog steeds geen grote honger. Ik nam mijn favoriete gezelschap mee naar Giselda Forno, op loopafstand van Piazza di San Cosimato. Dit is een koffiezaak, pasticceria, bakker en kaaswinkel in één, en op zondagochtend altijd een drukte van jewelste. Maar de goede koffie en het heerlijke eten waren het waard om voor in de rij te gaan staan, en dat de Italianen dat zelf ook beseffen, zegt genoeg.
Giselda Forno, Viale di Trastevere 52-58, 00153 Roma
Na deze koffie om wakker te worden, begon de tijd te dringen. We hadden nog maar 2,5 uur de tijd, en er moest nog iets heel belangrijks bezichtigd worden: het Forum Romanum en het Colosseum natuurlijk. Via de minder toeristische oostelijke kant van Trastevere wandelden we richting de rivier, die we via het prachtige eiland waarop het ziekenhuis gevestigd is, overstaken richting de Ghetto. Dit is de Joodse buurt, en op zichzelf ook al de moeite van het bezoeken waard. We passeerden de prachtige synagoge en voor we het wisten stonden we tussen tweeduizend jaar oude zuilen. Via het Teatro Marcello, dat wel iets weg heeft van het Colosseum, liepen we richting het Altare della Patria. Hier namen we de trappen omhoog naar het schitterende Piazza del Campidoglio. vanuit waar we al een eerste blik wierpen op het machtige Forum Romanum. We slingerden de weg omlaag en wandelden over de imposante Via dei Fori Imperiali naar het Colosseum. Hier namen we de trappen naar boven voor de meest cliché foto’s van een weekendje Rome, die natuurlijk niet konden ontbreken.
Nadat we ook deze twee hoogtepunten hadden bewonderd, bleef er zelfs nog een beetje tijd over. We besloten terug te wandelen naar Trastevere. Hierdoor zag ik de kans schoon hen ook nog het Largo di Torre Argentina te laten zien, nog één van mijn persoonlijke favorieten. Het is een archeologische plek met Romeinse ruïnes ongeveer zo groot als een voetbalveld dat nu de thuisbasis vormt voor tientallen katten die hier de hele dag in de zon liggen en van alle aandacht genieten. Een oase zo middenin de stad.
Het was inmiddels al twaalf uur geweest en dus bestelde ik, met pijn in mijn hart, een taxi naar het vliegveld voor een half uurtje later. Dat gaf ons nog precies vijftien minuten om in de aangrenzende straatjes van Piazza di San Cosimato wat streetfood te scoren: stukken pizza, lasagne, de klassieke parmigiano en gefrituurde bollen gevuld met spaghetti carbonara. Niet het meest licht verteerbare voedsel, maar oh, zo lekker.
En daarmee kwam dit super-speciale weekend ten einde. Ik wilde enkel het allerbeste voor mijn vrienden die me heel dierbaar zijn, dus als je me de vraag zou stellen wat te doen in 48 uur in Rome, zou ik je precies dit aanbevelen. Maar wat je ook besluit te doen, of waar je ook gaat eten, er is één ding dat ik je op het hart wil drukken: neem de tijd. Blijf gerust drie uur tafelen met de lunch en vijf uur met het diner, zoals wij hebben gedaan. Want daar gaat het om. Dan maak je het echte Rome mee. Heb niet het idee dat je iets moet, en wees niet bang om iets te missen. Want ik beloof je dit: als vier vrienden je gelukzalig aankijken met een glimlach van oor tot oor, je om de haverklap de slappe lach hebt, voor vijftien jaar aan herinneringen ophaalt in een Romeinse osteria, en de monumenten van Rome het decor vormen voor talloze nieuwe herinneringen, heb je helemaal niks gemist in die 48 uur in de Eeuwige Stad.
Sjoon programma Anne!!